فسفر و اکسی اسیدهای آن

فسفر  یکی از فعال‌ترین عناصر نافلز است و در واکنش با هالیدها، انواع فلزات ، اکسیژن و برخی نافلزات دیگر ترکیبات متنوعی ایجاد می‌کند. ترکیبات فسفر کاربردهای فراوانی در صنعت دارند و از آنها برای تولید انواع کود شیمیایی ، مواد شوینده ، داروسازی و... استفاده می‌شود. فسفر معمولا با اعداد اکسایش 3-، 3+ و 5+ در واکنش‌ها شرکت کرده و ترکیبات متنوعی ایجاد می‌کند. 

فسفین

pH3 گازی بی‌رنگ و سمی است که از هیدرولیز یا از اثر فسفر سفید بر محلول‌های غلیظ قلیایی تهیه می‌شود. مولکول PH3 هرمی بوده و شبیهNH3 است اما برخلاف NH3در حالت مایع پیوند هیدروژنی ایجاد نمی‌کند. خاصیت بازی فسفین از آمونیاک خیلی کمتر است. ترکیبات فسفونیوم نظیر PH4Iکه از PH3خشک و HI خشک (هر دو بصورت گاز) ساخته می‌شوند، ناپایدار بوده و در دماهای نسبتا کم یا در محلول‌های آبی تجزیه می‌شوند. ترکیب آلومینیم فسفید  هم بعنوان قرص برنج استفاده می شود  بر اثر رطوبت ابکافت شده وگاز فسفین تولید میکند که بسیار سمی وکشنده است .مسئله مسمومیت زائران عربستانی در هتلی در مشهد با گاز فسفین منجر به مرگ ۴ نفر شد.

اکسیدهای فسفر

وقتی فسفر سفید در مجاورت مقدار محدودی از هوا بسوزد محصول عمده آن اکسید فسفر ( III ) است. این جسم ماده‌ای بی‌رنگ می‌باشد که در 23.8Cْ ذوب می‌شود. احتراق فسفر در اکسیژن فراوان P4O10 ایجاد می‌کند که گردی سفید رنگ است. این اکسید میل شدیدی به آب دارد و یک عامل خشک کننده بسیار موثر است. بسیاری از اسیدهای فسفریک از افزایش آب به ایجاد می‌شوند.

اسیدهای فسفر

مهمترین اسید فسفر در حالت اکسایش 5+ ارتو فسفریک اسید است که به سادگی اسید فسفریک نامیده می‌شود. در صنعت اسید فسفریک را از سنگ فسفات‌دار در مجاورت اسید سولفوریک تهیه و یا از واکنش P4O10 اکسید فسفر (V)  با آب ایجاد می‌کنند. این ترکیب جامد بی‌رنگی است که بصورت محلول 85 درصد به فروش می‌رسد. اسید فسفریک ، اسیدی ضعیف و سه پروتونه است و در اثر خنثی شدن سه نوع نمک از آن مشتق می‌شود. 

اسیدهای پلی فسفریک

این اسیدهای فسفریک متراکم بیش از یک P در ساختمان خود دارند. اسید دی فسفریک و اسید تری فسفریک جز این اسیدها هستند که دارای ساختمان‌های زنجیری از چهار وجهی‌ها هستند. 

اسیدهای متا فسفریک

این اسیدها هم اسیدهای فسفریک متراکم هستند. بعضی از متا فسفریک اسیدها حلقوی‌اند. فسفریک اسیدهای متراکم را می‌توان از آبگیری اسید فسفریک ایجاد کرد. 

اسید فسفرو

 اسید فسفرو (H3PO3) یک اسید ضعیف دو پروتونی است با اینکه سه اتم هیدروژن دارد ولی یکی از هیدروژن‌ها مستقیما به فسفر وصل شده است و تفکیک نمی‌شود.

اسید هیپو فسفرو

 از جوشاندن فسفر سفید با محلول‌های قلیایی تهیه می‌شود و خود اسید را که ماده بلورین بی‌رنگی است، می‌توان از اثر محلول هیپوفسفیت باریم واسید سولفوریک بدست آورد. 

مفهوم الکترون خواهی

  الکترون خواهی 

الکترون خواهی یاالکترون آفینیته مربوط به فرآیندی است که در آن ، یک اتم گازی شکل  با کسب  الکترون به یک یون منفی گازی تبدیل می شود ، به انرژی که طی این فرآیند مصرف یا آزاد میشود الکترونخواهی آن عنصر گفته می شود.(با حفظ علامت انرژی) 

  M (g) + 1e^-    --> M- (g) 

فرآیند الکترونخواهی از نظر کسب الکترون با فرآیند یونش کاملا برعکس همدیگر است .با این تفاوت که انرژی یونش همیشه مثبت است و الکترونخواهی هم می تواند منفی و هم مثبت باشد. انرژی یونش مربوط به فرآیند تولید یک یون مثبت گازیاز اتم خنثی گازی بسبب از دست دادن الکترون است. 

M(g) + فوتون --> M⁺(g) + 1e^- 

  علامت قراردادی الکترون خواهی

در فرآیند الکترون خواهی معمولا (ولی نه همیشه) انرژی آزاد می‌شود. اولین الکترون خواهی بیشتر عناصر ، علامت منفی دارد .

 الکترونخواهی عناصرگروه ۲ وگروه گازهای نجیب و یکی دو موردخاص مثبت است در گروه دوم آرایش ns² پایداراست و اتم نمی خواهد الکترون بگیرد به همین دلیل اغلب الکترونخواهی این گروه مثبت است .

  درگروه یک الکترونخواهی منفی است وگروه ۱۳وگروههای نافلزی ( بجز گازهای نجیب) الکترونخواهی منفی است. 

چه عواملی در علامت و مقدار انرژی الکترونخواهی عناصر موثر است؟

همانطوری که میدانید برای گرفتن یک الکترون لازم است یک اتم شرایط زیر را داشته باشد .

الف-  الکترونگاتیوی و بار موثر هسته آن زیاد باشد.

ب- آرایش الکترونی آن با گرفتن یک الکترون ناپایدارتر نشود.

ج- شعاع اتم به اندازه کافی بزرگ باشد تا الکترون گرفته شده را در لایه ظرفیت خود جای دهد و دافعه الکترونهای موجود روی الکترون تازه وارد کم باشد.

در مورد الکترونگاتیوی و بار موثر هسته گروه هالوژنها تقریبا الکترونخواهی بالایی دارند.

در مورد آرایش الکترونی گروه 2 و 15 و 18 چون با گرفتن الکترون ناپایدار می شوند پس تمایلی به گرفتن الکترون نداشته الکترونخواهی آنها یا مثبت است یا اندازه آن کوچک است.

در مورد اندازه اتم الکترونخواهی کلر(349-) از فلوئور(328-) و گوگرد (200-)از اکسیژن (141-) بیشتر است چون شعاع عناصردوره سوم از دوره دوم بزگتر می باشد.

 علت آزاد شدن انرژی یا جذب انرژی توسط اتم در الکترون خواهی چیست؟

الکترونی که به اتم خنثی نزدیک می‌شود، از سوی هسته مثبت اتم جذب می‌شود. اما از سوی الکترونهای منفی آن دفع می‌گردد. اگر جاذبه بیش از دافعه باشد، وقتی یون منفی بوجود می‌آید، انرژی آزاد می‌شود. برعکس اگر دافعه بیش از جاذبه باشد، برای تشکیل یون منفی باید به سیستم انرژی داده شود. 

 تغییرات الکترون خواهی در یک تناوب از جدول تناوبی

در یک دوره از چپ به راست انتظار اینست که با افزایش الکترونگاتیوی وبار موثر هسته الکترونخواهی بیشتر شود ولی روند آرایش الکترونی گروه 2 و15 و18 اثر معکوس دارد .

در یک گروه از بالا به پایین اگر چه الکترونگاتیوی کم میشود وباید الکترونخواهی کاهش یابد ولی چون اندازه اتم بزرگ میشود این روند کاهشی شیب آرامی دارد.

دومین الکترون خواهی

 فرآیندی است که در آن یک الکترون به یک یون منفی افزوده می‌شود. برای نمونه در مورد اکسیژن برابر است با Ea₂=+845 Kj/mol    ازآنجایی که یک یون منفی و یک الکترون یکدیگر را دفع می‌کنند، در فرآیند افزودن یک الکترون به یک یون منفی نه‌تنها انرژی آزاد نمی‌شود بلکه انجام فرآیند گرماگیر است و دومین الکترون خواهی تمامی عناصر ، مقداری مثبت دارد. 

  انرژی تبادل شده در فرآیند تولید یون

انرژی تبادل شده در فرآیند تولید یونی که دو یا چند بار منفی دارد، حاصل جمع جبری تمام الکترون خواهی مربوط است. این حاصل جمع برای تمام یونهای دارای چند بار منفی همیشه مثبت و فرآیند انرژی گیر است. 

حذف گازهای کربن مونوکسید، نیتروژن مونوکسید و هیدروکربن نسوخته موجود در گازهای خروجی از اگزوز خودروها

مبدل کاتالیزور، نقش بزرگی در کاهش آلاینده‌ها دارد. با این حال، هنوز هم مستلزم تغییر و تحولاتی است. یکی از بزرگترین معایب مبدل کاتالیزور عملکرد آنها در دمای نسبتاً بالاست. هنگامی که موتور خودرو سرد است، مبدل کاتالیزور تقریباً هیچ کاری برای کاهش آلاینده‌ها صورت نمی‌دهد. راه‌حلی ساده این است که مبدل کاتالیزور را هر چه بیشتر نزدیکتر به موتور نصب کنیم. یعنی گازهای گرم موتور به مبدل برخورد کرده و هر چه سریع‌تر آن را گرم کند، اما این کار می‌تواند به علت برخورد گازهای بسیار داغ اگزوز به مبدل، از عمر آن بکاهد. بیشتر سازندگان خودرو، مبدل را زیر خودرو و درست زیر صندلی جلو قرار می‌دهند تا به حد کافی از موتور دور باشد و از گازهای خروجی صدمه ای نبیند. پس گرم کردن مبدل کاتالیزور نیز راه خوبی برای کاهش انتشار آلاینده‌هاست. ساده‌ترین روش برای این کار، استفاده از گرمکن‌های الکتریکی است. متأسفانه سیستم الکتریکی 12 ولتی خودرو فاقد توان کافی برای گرم کردن سریع مبدل در حد لازم است. معمولاً بیشتر مردم چندین دقیقه قبل از استارت زدن، منتظر گرم شدن مبدل نمی‌مانند.

یک راه ممکنبرای حذف گازهای کربن مونوکسید ، نیتروژن مونوکسید و هیدروکربنهای نسوخته موجود در گازهای خروجی از اگزوز خودروها افزودن convertor یا مبدل های کاتالیزگری در مسیر دود خروجی از موتور است. از کاتالیست های ویژه عناصر واسطه مثل نقره پلاتین یا اکسیدهای مضاعف تیتانیوم که در اگزوز خودروها تعبیه شده اکسیدهای نیتروژن را تجزیه وبه اکسیژن ونیتروژن جزهای اصلی هوا کره واکسیدهای کربن رابه اکسیژن وکربن(الماس)تبدیل می کند استفاده می کنند اما این سوخت ها باید عاری از ترکیبات گوگرد باشد زیرا کاتالیست رامسموم می کند. پیوند اکسیژن با کربن در مونواکسید سه گانه ومحکم است درضمن کاتالیست ها بعداز مدتی استفاده کارایی شان راازدست می دهند وباید عوض شوند.

  دو نوع مبدل داریم دوگانه وسه گانه

۱-دوگانه

این نوع از کاتالیزورها به طور عمده ای در موتورهای دیزلی برای کاهش آلاینده های مونوکسیدکربن و هیدروکربن های نسوخته به کار می روند. به علت عدم توانایی اینگونه از کاتالیست ها در کاهش آلاینده های اکسید نیتروژن، امروزه در موتورهای بنزینی از این نوع کاتالیست ها استفاده نشده و به جای آنها از کاتالیست های سه گانه بهره برده می شود. کاتالیزور دوگانه دو عمل را به طور همزمان انجام می دهد:

آ) اکسیداسیون مونوکسید کربن به دی اکسید کربن: CO + 0.5O2 → CO2

ب) اکسیداسیون هیدروکربن های نسوخته و تبدیل آنها به دی اکسید کربن و آب

CxH2x+2 + [(3x+1)/2] O2 → xCO2 + (x+1) H2O

۲- سه گانه

مبدل کاتالیستی سه گانه سه وظیفه زیر را انجام می دهد:                                    

آ) کاهش اکسیدهای نیتروژن به اکسیژن و نیتروژن: 2NOx → xO2 + N2

ب) اکسیداسیون مونوکسیدکربن به دی اکسید کربن: CO + 0.5O2 → CO2

پ) اکسیداسیون هیدروکربن های نسوخته و تبدیل آنها به دی اکسید کربن و آب:

CxH2x+2 + [(3x+1)/2] O2 → xCO2 + (x+1) H2O

نکته بسیار مهم در رابطه با این نوع از کاتالیست ها این است که زمانی این کاتالیست ها بالاترین راندمان را دارند که گازهای خروجی از موتور و ورودی به کاتالیست به مقدار کمی بالاتر از نقطه استوکیومتری باشند. این بدان معناست که نسبت وزنی هوا به سوخت در مخلوط ورودی به کاتالیست در موتورهای بنزینی در حدود ۱۴/۶ تا ۱۴/۸ باشد.

به طور کلی می توان گفت:

1.برای قرار دادن در مسیر گازهای خروجی در اگزوز انرا توری شکل می سازند که مسیر خروجی را مسدود نکند و سطح تماس کاتالیزگز با گازها افزایش یابد

2.زیرا هنوز دمای گازها بالا نرفته است و واکنش شیمیایی با وجود کاتالیست اغاز نشده است و برای انحام هر واکنش شیمایی باید به یک حداقل دما رسید (به انرژی فعال سازی رسید) میتوان از پیش گرمکن گازهای خروجی استفاده کرد ویا اینکه گازهای خروجی در یک مدار بسته قرار گیرند تا به حداقل دمای واکنش برسند و سپس از روی مبدل عبور داده شوند همچنین میتوان مبدل کاتالیستی را در فاصله نزدیکتر تا محل خروج گاز نصب کرد که در اینصورت ممکن است عمر مفید مبدل کاهش یابدو...

3. با قرار دادن کاتالیست برروی مش ها سطح فعال زیاد میشود و واکنش بهتر صورت میگیرد زیرا در مبحث کاتالیست هرچه سطح در دسترس از فلز فعال بیشتر باشید فعالیت کاتالیست نیز بیشتر است در مورد استفاده از ذرات کاتالیزگر در اندازه های نانو می توان گفت که جرم کاتالیزگر مورد نیاز برای استفاده هم کمتر می شود و به علت گران بودن این کاتالیست ها به نوعی صرفه جویی اقتصادی خواهد شد.

آیا وجود حلقه بنزنی در شوینده های غیر صابونی ضرورت دارد؟و انواع پاک کننده های غیرصابونی کدامند؟

صابون‌ها از افزودن مواد قلیایی به چربی‌ها تهیه می‌شوند.پاک کننده های غیر صابونی (دترجنت ها) موادی هستند که به جای گروه کربوکسیلات (که در صابون وجود دارد)،گروه هایی مانند سولفونات (-SO₃-) دارند. سدیم دو دسیل بنزن سولفونات از این دسته پاک کننده ها است.گروه سولفونات گروه آبدوست(هیدروفیل)بوده و در آب حل می شود و بخش زنجیره ی کربنی ،آب گریز(هیدروفوب) است و در چربی حل می شود. انواع پاک کننده های غیرصابونی عبارتند از:

1- دترجنت های آنیونی: اکثر دترجنت های تولید شده از این نوع اند.این دترجنت ها به دلیل زیست تخریب ناپذیر بودن در طبیعت به سختی تجزیه شده و موجب آلودگی محیط زیست می شوند.
2- دترجنت های کاتیونی: به میزان کمتری تولید می شوند و ترکیبات آمونیوم نوع چهارم هستند.این ترکیبات خاصیت باکتری کشی دارند.
3- دترجنت های غیر یونی: حدود 25% از دترجنت های تولید شده را تشکیل می دهند و خاصیت کف کنندگی کمتری دارند و از ترکیب اپرکسیدها وبا الکلها و اسیدهای آلی بدست می آیند.

برتری پاک کننده های غیرصابونی در این است که بر خلاف صابون ها در آب سخت به خوبی کف می کنند.در آب شهر مقادیری یونهای کلسیم و منیزیم وجود دارد که با صابون واکنش داده و جانشین یون پتاسیم ، سدیم یا آمونیوم می شوند که ترکیب حاصل نامحلول است و در نتیجه صابون به خوبی کف نمی کند. اما ترکیب منیزیمی و کلسیمی پاک کننده های غیرصابونی محلول اند و در آب سخت کف می کنند.

حلقه بنزن قطبیت گروه سولفات رابیشتر می کند چون گیرنده الکترون وکمتر الکترون به گوگرد داده و چون 6 کربن تشکیل حلقه داده طول زنجیر هیدروکربنی کم می شود در حالیکه هنوز قدرت ناقطبی آن بالاست ومی تواند چرک وچربی را در خود حل کند ولی نقطه ذوب آن پایین است وبهتر در آب حل می شود. در پاک کننده صابونی اگر از حلقه بنزنی استفاده کنید حلالیت در آب کم می شود چون گروه کربوکسیلیک خیلی قطبی نیست ودر ضمن رسوبات کلسیم با کربوکسیلات مصرف صابون را بالا می برد. برآیند قطبیت وتعداد کربن در شوینده های سنتزی بهینه شده است. صابون به نمک اسید های چرب با یون های مثبت فلزی یا حتی آمونیوم گفته می شود ولی آنهایی که در آب محلولند صابون شوینده وانها که نامحلول در آب هستند صابون صنعتی می گویند . حالت فیزیکی صابون  اگر یون آمونیوم ، پتاسیم ودرشت تر از پتاسیم ولی یک ظرفیتی باشد مایع واگر سدیم یا لیتیم وگروه قلیایی خاکی باشد جامد است در کتاب شیمی چهارم گفته شده صابون یک نمک است که جزء آنیونی  آن پاک کننده است .در این شکل دترجنتی داریم که جزءکاتیونی آن پاک کننده است ویک نوع غیر یونی هم داده که مولکولی است اما دو سر قطبی ونا قطبی دارد.

محلول مناسب برای رادیاتور خودرو چیست؟ آیا اتیلن گلیکول باعث خوردگی می شود؟

رادیاتور یکی از مهمترین اجزاء سیستم خنک کاری خودرو بوده که با تبادل حرارت با هوای جریان یافته پیرامون خود موتور را خنک می کند.

البته این انتقال حرارت به آیتم هایی چون دمای هوای جریان یافته ، حجم هوای در حال جریان بر روی پره های رادیاتور و میزان بزرگی و شکل طراحی آن بستگی دارد.

برای آنکه به اهمیت رادیاتور بیشتر پی ببریم لازمست به این مساله توجه کنیم که از احتراق بنزین در موتور دمایی در حدود 2500-2000 در جه سانتیگراد حرارت تولید می شود و شما فقط با چند لیتر سیال مثل آب و یا ترکیبی از آب و ضد یخ / ضد جوش بایستی موتور را به دمای بین 90 تا 95 درجه برسانید و آن را خنک کنید .

منو اتیلن گلیکول به دلیل دارا بودن OH در ساختمان خود به راحتی در آب حل می شود و بر اثر مرور زمان دو فازی نمی شود. منو اتیلن گلیکول به شدت خورنده است و در دمای بالا نزدیک سیلندر و حتی در داخل رادیاتور می تواند ایجاد خوردگی، سوراخ و پوسیدگی کند، به همین دلیل از مواد ضدخوردگی (Anti Oxidant) در آن استفاده می کنند تا در مقابل اکسید شدن فلزات مختلف موجود در طول مسیر جریان آب خنک کننده، مقاومت ایجاد کند. این مواد به طور کلی به دو دسته آلی و غیرآلی تقسیم می شوند. مواد آلی شامل آمین ها، آمیدها، بنزوات ها، مرکاپتان ها، تری آزول ها و مواد غیرآلی شامل بورات ها، نیترات ها، فسفات ها، سیلیکات ها و کربنات ها می باشند.

در مورد آب رادیاتور باید نکات زیر را در نظر گرفت:

 1 - هرگز آب مقطر به رادیاتور اضافه نکنید

 چون زود به جوش می آید و زود یخ می زند و املاح ندارد و این خود باعث خوردگی بیشتر شده و در دمای بالا پوسته آلومینیم وچدنی را می خورد، آب معمولی هم نباید ریخت چون سختی دارد رسوب تولید می کند که هم سوراخ های رادیاتور را می بندد وهم روی قطعات واتر پمپ و پوسته موتور می نشیند که این کار  انتقال آب وحرارت رامختل می کند. باید از آب رادیاتور استاندارد استفاده کرد.

2- برای خاصیت ضد یخ وضع جوش دو ماده اتیلن گلیکول وپروپیلن گلیکول می افزایند

3- برای جلوگیری از خوردگی مواد ضد اکسایش به آن می افزایند

4-  مواد ضد رسوب ناشی از آب سخت روی جداره پوسته موتور اضافه میکنند

 اتیلن گلیکول وپروپیلن گلیکول بر اثر زمان اکسایش یافته واسیدی شده وخورنده میشوند. آب وضدیخ ماشین را باید 2 سال یکبار کهنه اش راخالی کرد وعوض کرد.

خواص ضروری مایعات خنک‌کننده

1- ضدیخ باید قادر به پایین آوردن نقطه انجماد آب تا حداقل دمای ممکن در زمستان باشد.

2- از نظر شیمیایی و کارکرد، پایداری کافی داشته باشد.

3- از نقطه جوش بالایی برخوردار باشد و در دمای بالا رسوب نکند.

4- روی لاستیک مصرفی در سیستم تاثیر نامطلوب نداشته باشد.

5- حرارت را به خوبی منتقل کرده و هیچ‌گونه اثر نامساعدی روی تبادل حرارتی در سیستم خنک‌کننده نداشته باشد.

6- دارای کمترین اثر سمی باشد.

7- آتشگیر نباشد.

8- بوی نامطلوب نداشته باشد.

9- دارای کف جزئی باشد.

10- ضریب انبساط حرارتی پایین داشته باشد.

11- در دما پایین گرانروی کم و قابل‌قبول داشته باشد.

12- بیشترین حفاظت را از خوردگی فلزات مورد استفاده در سیستم خنک‌کننده  داشته باشد.

13- روی رنگ بدنه خودرو اثر نامطلوب نداشته باشد.

چرا لایه اوزون در قطب جنوب بیشتر سوراخ می شود؟

وقتی کلروفلوئورو کربن ها (CFC) به طرف قطب ها حرکت می کنند به خاطر گرداب های قطبی در آنجا اتم کلرآزاد شده توسط آنها بوسیله گازهای نیتروژن اکسید (NO_x)جذب می شوند وبه شکل کلر و نیترات (NO2Cl) در ابرهای قطبی به شکل هیدراته در می آیند. گازهای نیتروژن اکسید هم همراه آلاینده های صنعتی وهم موقع رعد وبرق تولید شده ودر اتمسفر قطب وجود دارند. قطب جنوب حدود 20 درجه از قطب شمال سرد تر است بنابراین این ابرها به شکل برف روی قطب می نشینند و در زمستان لایه اوزون تقویت می شود زیرا آلاینده ها و کلرها به دام برف ها افتاده اند ولی با اولین تابش نور خورشید در بهار قطب این ترکیبات نیترات کلر تجزیه می شوند و انبوهی ازاتم های کلر به فضا بالای قطب جنوب می فرستند وسرعت تخریب اوزون زیاد می شود.

انرژی پیوند و عوامل موثر بر آن

مقدار انرژی لازم برای شکستن یک مول پیوند و تبدیل آن به دو مول اتم جدا از هم گازی انرژی تفکیک پیوند نامیده می شود که همواره مقداری مثبت است.قدرت یک پیوند به جاذبه بین الکترون‌های پیوندی و هسته های شرکت کننده بستگی دارد در حقیقت انرژی پیوند یا آنتالپی پیوند مقدار انرژی لازم برای غلبه بر این نیروهای جاذبه است.

 چند عامل در انرژی پیوند موثر است:

1 - طول پیوند 2-  جرم اتم ها 3 - قطبیت پیوند 4 - دافعه زوج های آزاد و دافعه هسته ها 5 - ازدحام فضایی یا کشش زاویه ای 6 - نوع همپوشانی واوربیتال هیبریدی 7 - دوگانه یا چندگانه بودن 8 - رزونانس 9 - بارها ی جزئی روی اتم ها

10-  تشکیل پیوند های هیدروژنی بین مولکولها: پیوند هیدروژنی فرکانس ارتعاشی راکم می کند و  پیوند دیرتر می شکند.

اختلافات زیادی در رابطه با انرژی پیوند مولکول های مجاور در جدول تناوبی دیده می شود  به عنوان مثال انرژی پیوند مولکول اکسیژن چهار برابر انرژی تفکیک مولکول فلوئور است که مهمترین عامل کوچکی بیش از اندازه اتم فلوئور است که باعث شده  دو هسته فلوئور وزوج های غیر پیوندی آنها زیاد به هم نزدیک بشوند ودافعه های موجود باعث شده پیوند خیلی سست باشد. از طرفی اکسیژن بعلت بزرگتر بودن این دافعه ها را نداشته و پیوند آن نیز دوگانه است.

در جدول بالا تفاوت هایی در انرژی پیوندH-I و C-Cl  مشاهده می شود که می توان گفت یکی از عوامل موثر در قدرت پیوند جرم اتم های دو طرف است در پیوند هاهرچه جرم اتمی اتم ها کمتر باشد پیوند محکمتر است. در این مورد جرم کاهش یافته را حساب کرده و هر کدام کمتر شد محکمتر است. جرم کاهش یافته را از حاصلضرب جرم دو اتم تقسیم بر حاصل جمع جرم دواتم بدست می آورند.

در H-I فرکانس ارتعاشی دو اتم فرق دارد، هیدروژن فرکانس ارتعاشی بالا ولی یدفرکانس ارتعاشی کوچکتری دارد بنابراین  پیوند می شکند ولی در C-Cl هر دو اتم  تقریبا هم فرکانس هستند همسو تر ارتعاش می کنند.

لامپ های کم مصرف و نحوه عملکرد آن ها

در اوایل دهه 80 میلادی با تولید لامپ‌های فلورسنت فشرده، تحول عظیمی ‌در روشنایی ایجاد شد و به دلیل مصرف بسیار کمتر انرژی این لامپ‌ها نسبت به لامپ‌های رشته‌ای، به «لامپ‌های کم‌مصرف» شهرت یافتند. لامپ کم‌مصرف نوعی لامپ فلورسنت است و شیوه کار آن به‌ این صورت است که برخورد الکترون‌ها، اتم‌های جیوه داخل لامپ را برانگیخته و اشعه ماورای بنفش تولید می‌کند. برخورد این اشعه نامریی با لایه فسفر پوشش داده شده روی سطح داخلی تیوپ، نور مریی ایجاد می‌کند که با تغییر فسفر می‌توان نورهایی با رنگ‌های گوناگون مانند سبز، زرد، سفید، قرمزو آبی ایجاد کرد. لامپ های پر مصرف(رشته ای، هالوژن، مدادی...) برای تأمین روشنایی خود، انرژی زیادی نیاز دارند که این انرژی از فعل و انفعالات انجام شده در نیروگاه های تولید انواع سوخت های فسیلی تأمین می گردد. در نتیجه، با آزاد شدن گاز های گلخانه ای و سایر گاز های خطرناک همچون جیوه در محیط زیست، حیات گونه های مختلف جانداری به خطر می افتد. علاوه بر این، اثرات بسیار مخربی نیز بر شرایط آب و هوایی کره زمین ایجاد می شود استفاده از لامپ های کم مصرف با اینکه در آنها حدود 2.5 میلی گرم جیوه استفاده شده است، ولی با توجه به 80% صرفه جویی در مصرف انرژی و در نتیجه کاهش انتشار جیوه از نیروگاه های با سوخت فسیلی، میزان انتشار جیوه به کمتر از نصف حالتی که از لامپ های پر مصرف فاقد جیوه استفاده می شود، می رسد. نور لامپ های کم مصرف  نزدیک محدوده فرابنفش است نوزادانی که زردی دارند را جلوی نور مهتابی می گذارند، نور فرابنفش بیلی روبین که عامل زردی است را تجزیه می کند.

پایان عمر این لامپ های کم مصرف بستگی به ساعت مصرف ونحوه برق کشی ونوع کلید فرق می کند و برخی کلید ها که چراغ دارند که شب نما باشند این کلید اتصال کوتاه داشته ولامپ هر چند ثانیه یه چشمک می زند این عمل عمر لامپ را کوتاه می کند. عمر لامپ بیشتر به دفعات خاموش و روشن شدن بستگی داره تا ساعات روشن بودن آن ها. بسیاری از ما متوجه شدیم که لامپ همان زمانی می سوزد که کلید را می زنیم.

علت سیاه شدن کنار الکترودها در لامپهای فلوئورسنت بخارات فلزی است که  پس از مدتی روی دیواره ونزدیکی  آند می نشیند وچون دیواره ماده فلورسنت سفید است سیاه می شود.

 

مزایای لامپ های کم مصرف

- این نوع لامپ‎ها حدود 8 برابر بیشتر از لامپ‎های رشته‎ای عمر می‎کنند.

- اگرچه قیمت لامپ های کم مصرف نسبت به بقیه لامپ‎ها بیشتر است، اما با توجه به عمر زیاد و مصرف کمی ‌که دارند، به‌ویژه برای مصرف‎کنندگانی که بیشتر از هزار کیلو وات ساعت در ماه مصرف می‎کنند، مقرون به صرفه‌ترند.

- لامپ‌های کم‌مصرف به میزان قابل‌توجهی سبب کاهش مصرف انرژی می‌شوند. این لامپ‌ها یک پنجم لامپ‌های رشته‌ای، انرژی الکتریکی مصرف می‌کنند.

 

مضرات لامپ های کم مصرف

نور لامپ‌های فلوروسنت در طولانی مدت ممکن است موجب مشکلات زیر شود:

- خستگی زودرس

- افسردگی

- ضعف و بی‌حالی

- از دست دادن تمرکز ذهنی

- کاهش راندمان یا بازده کاری

- افزایش تنش‌های روانی

زنون و ترکیب های اکسیدی آن

زنون هگزا فلویورید را با آب واکنش می دهند و طبق واکنش های زیر زنون تری اکسید بدست می آید.

  XeF6(g)  + 3H2O  --> XeO3(s) + 6HF(g) 

 زنون تری اکسید جامد است وجاذب الرطوبه ولی زنون تترا اکسید گازی ناپایدار ومنفجر شونده است دلیل آن را می توان در ساختار آن بررسی کرد که زنون تری اکسید قطبی است ولی در تترا اکسید ناقطبی است و ساختار زنون تترااکسید چهار وجهی و متقارن است.

ماده سازنده پاستیل

ماده اصلی سازنده پاستیل ژلاتین است که از هیدرولیز کلاژن ناشی از پوست واستخوان وبافت های هم بند حیوانات بدست می آید. ژلاتین پروتئین دارد و84.9 درصد آن را اسید آمینه گلیسین وپرولین است. می توانیم از ژل آگار که از یک جلبک بدست می آید وپکتین که نوعی کربوهیدرات گیاهی است جایگزین ژلاتین کنیم ولی اگر از ژلاتین استفاده کنیم پاستیل سفت تر میشود ولی ژله شل است زیرا درجه پلیمر شدن ژلاتین بالاتر از ژله است. توصیه پزشکی اینست که کودکان زیر 3 سال پاستیل نخورند اگر چه پاستیل در تقویت عضلات واستخوان مفید است. در کتاب شیمی دوم دبیرستان به اشتباه پلیمر الکنی را به پاستیل نسبت داده است.