گروه تخصصی دبیران شیمی

هدف از تشکیل این وبلاگ همدلی و وفاق میان معلمان ودبیران شیمی سراسر کشور می باشد.

۱۷۰ مطلب با موضوع «موضوعات بحث شده در تلگرام و جمع بندی آن ها» ثبت شده است

یک روش استفاده از فریون هاست که با عمل تبخیر و میعان پی در پی فریون انجام می شود.  مایع کردن هوا از طریق متراکم کردن گاز و انبساط ناگهانی صورت می گیرد اما این به صورت چند مرحله ای انجام می شود که کار کمتری انجام شود چون هرچه تعداد مراحل را کمتر کنیم این عمل نیاز به انجام کار کمتری دارد . این عمل متراکم کردن طی چهار مرحله انجام می شد و سپس انبساط ناگهانی صورت می گرفت که باعث مایع شدن هوا و سپس تقطیر جزبه جز انجام می شد. این پدیده در سرد کردن تکنیک ژول - تامسون است یعنی تراکم وانبساط.  اگر فرض کنیم که این افزایش حجم گاز اینقدر سریع باشد که تبادل گرمایی صورت نگیرد بنابراین 0=dq بنابراین انرژی درونی برابر کار انجام شده است چون حجم افزایش می یابد پس کار انجام شده، این انرژی از مولکولها گرفته می شود و باعث کاهش دما می شود البته روابط ترمودینامیکی ان را می نویسم

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۱۳
اعظم حسین طلایی


به واکنش یک کربوکسیلیک اسید (گروه عاملی -COOH ) با یک الکل (گروه عاملی -OH ) که طی آن یک استرو آب به دست می آید، واکنش استری شدن می گویند. در این واکنش بر اساس ساز و کار آن OH از اسید و H از الکل کنده شده و آب تولید می شود. واکنش استری شدن یک واکنش تعادلی بوده که در حضور کاتالیزگر مناسبی (مانند  H2SO4 ) انجام می پذیرد.


 

در واکنش تعادلی استری شدن در جهت برگشت یک مولکول استر با آب واکنش داده و کربوکسیلیک اسید و الکل اولیه را تولید می کند. به عکس واکنش استری شدن، واکنش آبکافت می گویند.


 

استرها با این که موادی خوش بو هستند نباید در ساخت عطرها به کار گرفته شوند چون در عرق بدن به آرامی آبکافت شده و کربوکسیلیک اسید حاصل از آبکافت استر بوی نامطبوعی دارد. بد نیست بدانید طعم و بوی شاخص میوه ها و عطر گل ها اغلب به علت وجود استرها است.

آنتالپی واکنش استری شدن تقریبا صفر است وتقریبا تنها واکنش تعادلی که با افزایش دما جابجا نمی شود و ثابت تعادل ان در ظرف سر بسته تغییر نمی کند.  کمی تبخیر سطحی اب و الکل ممکن است داشته باشیم بنابراین بهتر است از ظرف های سربسته استفاده شود. سرعت تبخیر اسید و الکل متفاوت است و سبب تغییر غلظت و جابجایی تعادل می شود.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۱۲
اعظم حسین طلایی

خروج گازبادمای حدود40درجه سانتیگراددریک بالون بافشار حدود200بارباعث کاهش دمابه 15- درجه سانتیگراد می شود. رگلاتور با فشار قوی سبب خروج بسیار سریع گاز از کپسول می شود پس،فشار درون کپسول ناگهان کم می شود و چون حجم کپسول ثابت است و فشار و دما با یکدیگر رابطه مستقیم دارند،با کاهش شدید فشار ، دما نیز بسیار سریع کاهش می یابد و بخار هوای اطراف کپسول به دلیل کاهش دما میعان شده و به جداره آن به صورت برفک می چسبد و اصطلاحا میگویند "کپسول یخ زده است"! با تغییر فشار گازها از زیاد به کم حجم زیاد می شود و گاز منبسط می شود و انبساط گاز یعنی انجام کار از سوی سامانه روی محیط و چون این انبساط سریع انجام می شود فرصت جذب گرما از محیط نیست در نتیجه گاز مجبور است برای انجام کار از انرژی درونی خودش مصرف کند و درنتیجه چپن E مقداری منفی است وبا Tرابطه مستقیم دارد با کاهش ان دما نیز کاهش میابد و گازسرد می شود. درست مثل پدیده برف مصنوعی. البته در کپسول گاز مایع مشاهده شده بخصوص در زمستان بدنه کپسول یخ تشکیل می شود که شاهدی بر سرد شدن گاز است که بخار اب هوا در اطراف ان مایع ومنجمد می شود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۱۱
اعظم حسین طلایی
تیزاب سلطانی مخلوط HClو HNO3به نسبت 3 به 1 میباشد که شاید فراورده هایی که از واکنش این دو اسبد تولید میشوند بر طلا تاثیر میگذارند. نیتریک اسید قادربه اکسید کردن مس هست ولی طلا را نمی تواند اکسید کند و هیدروکلریک اسید با طلا کمپلکس داده و طلا را در خودش حل می کند و در نهایت طلا جدا می شود.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۰۸
اعظم حسین طلایی

در مورد واکنش P4O6 با اب سرد محصول فسفرو اسید است ولی در اب داغ محصول گاز PH3 و H3PO4 است وعلت ان هم واکنش تسهیم نامتناسب یا خود اکسایش خود کاهش ان در اب داغ است.

 


In this reaction, all products except H3PO3escape as gases leaving the liquid acid. Dissolution of phosphorus sesquioxide in water also forms phosphorus acid. When shaken with ice water, phosphorus acid is the only product . P4O6+ 6H2O →4H3PO3 However, in hot water part of the phosphorus acid disproportionates to phosphoric acid and phosphorus or phosphine.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۰۷
اعظم حسین طلایی

فرایند آبکاری معمولا با فلزات گرانبها چون طلا و نقره ‌و کروم جهت افزایش ارزش فلزات پایه مانند آهن ‌و مس ‌و غیره و همچنین ایجاد روکشی بسیار مناسب (در حدود میکرومتر) برای استفاده از خواص فلزات روکش کاربرد دارد. این خواص می‌تواند رسانایی الکتریکی و جلوگیری از خوردگی باشد. فعل و انفعال بین فلزها با واسطه‌های محیطی موجب تجزیه و پوسیدگی آنها می‌شود چون فلزها میل بازگشت به ترکیبات ثابت را دارند. پوسیدگی فلز ممکن است به صورت شیمیایی(توسط گازهای خشک و محلولهای روغنی گازوئیل و نفت و مانند اینها) و یا الکتروشیمیایی (توسط اسیدها و بازها و نمک‌ها) انجام پذیرد. طبیعت و میزان خوردگی به ویژگی‌های آن فلز٬ محیط و حرارت وابسته است. روشهای زیادی برای جلوگیری از خوردگی وجود دارد که یکی از آنها ایجاد روکشی مناسب برای فلزها می‌باشد و معمول‌ترین روشهای روکش فلزها عبارتنداز: رنگین کردن فلزات ٬ لعابکاری ٬ آبکاری با روکش پلاستیک٬ حفاظت کاتدیک‌ و آبکاری با فلزات دیگر.

عوامل موثر در عملیات آبکاری عبارتند از :

۱- غلظت مواد داخل الکترولیت

اگر غلظت یونی که که روی قطعه موردنظر مینشیند از حد معینی کمتر باشد مدت زمان عملیات افزایش وکیفیت پوشش کاهش می یابد

 ۲-دانسیته جریان

مقدار جریان عبوری از مدار آبکاری را دانسیته جریان می گویندکه ارز عوامل مهم می باشد در داخل الکترولینت انتقال جریان به عهده ی یونها می باشد بطور کلی عواملی کهبردانسیته جریان موثرند عبارتند از :

الف - نوع الکترولیت ونوع یوپنهای محلول در آن

ب نوع آند وسطح آن

پ- نوع کاتد وسطح آن

ت- فاصله آند تا کاتد

 ۳-اختلاف پتانسیل

نیروی محرکه حرکت یونها در الکترولیت بوسیله اختلاف پتانسیل بین آند وکاتد بدست می آید بدین صورت که با افزایش اختلاف پتانسیل سرعت حرکت یونها و در نتیجه سرعت آبکاری افزایش می یابد اگر این افزایش بیش از اندازه باشد باعث احیای بعضی یونهای ناخواسته میگردد.

۴-PH الکترولیت از اهمیت فوق العاده  برخوردار می باشد برای تنظیم آن بهن محلول اسید یا مواد قلیایی مانند سدیم کربنات اضافه می کنند

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۰۶
اعظم حسین طلایی

بور در دمای معمولی با آب واکنش نمی دهد ولی  در حالت پودری و   آمورف به آرامی در ۱۰۰درجه سانتیگراد تولید اسید بوریک می کند بور با هالوژنها تولید هالیدهای بور میکند واکنش بور با فلوئور خودبخودی ولی با سایر هالوژنها در دماهای معینی انجام میشود با کلر ،برم وید به ترتیب در دماهای ۴۰۰، ۶۰۰ و ۹۰۰ درجه واکنش انجام می پذیرد.بور چنانچه به قسمت‌های بسیار نازک تقسیم شود به آرامی با آب اکسیژنه، اسید نیتریک و اسید سولفوریک که همگی داغ و غلیظ اند واکنش نشان می‌دهد. همچنین در برابر مخلوطی از اسید سولفوریک و اسید کرومیک داغ نیز همین رفتار را دارد بور می‌تواند با واکنش با یک هالوژن، تری هالید تولید می‌کند:

                                                                                                                         ۲ B + ۳ Br۲ ۲ BBr۳

اکسیژن گیری بور به میزان تبلور، اندازهٔ دانه‌ها، خلوص و دمایل آن بستگی دارد. بور در دمای اتاق با هوا واکنش نمی‌دهد، اما در دمای بالاتر، می‌سوزد و بور تری اکسید را تولید می‌کند.

۴ B + ۳ O۲ ۲ B۲O۳
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۰۵
اعظم حسین طلایی

تغییرات  بار موثر هسته اتم  نسبت به عدد اتمی روند تناوبی دارد در طول هر دوره و گروه از جدول تناوبی با افزایش عدد اتمی عناصر مقدار بار موثر هسته اتمها نیز افزایش می یابد

در رابطه با ترکیبات در یک گروه از بالا به پایین فاصله افزایش می یابد و با توجه به رابطه F نیروی کولنی کاهش می یابد. نیرویی که از طرف هسته به e وارد می شود هم به بارموثر بستگی دارد ، هم به فاصله . در گروه از بالا به پایین ،اثر زیاد شدن فاصله از اثر زیادشدن بار موثر بیشتر است.  اثر پوششی کار الکترون های داخلی است، الکترونهای لایه سوم با جاذبه هسته در ارتباط نیستند پس نیروی جاذبه هسته را کاهش میدهند.

 محاسبه بار موثر هسته :

 

چون بار موثر هسته در بسیاری از بررسیها ی کمی به ویژه،تعیین شعاع اتمی و یونی ،انرژی الکترون ،انرژی یونش ،الکترونگاتیوی عناصر ،دخالت داشته ودر روندتغییرات این خواص نقش اساسی دارد.با وجود این برای محاسبه آن روش دقیقی وجود نداردالبته دو روش برای محاسبه آن ارایه شده  است که نتایج حاصل از آنها کم وبیش تقریبی است

الف- روش اسیلتر

  اسلیتر نقش الکترون هایی را که در تراز بالاتر از الکترون قرار دارند و دافعه ای که بر الکترون مورد نظر دارند را نادیده گرفت. اسلیتر فقط عدد کوانتومی اصلی را مورد توجه قرار داد یعنی بین الکترون های زیر لایه های مربوط به یک تراز اصلی انرژی تفاوتی قایل نشد. در روش کلمانتی...ریموند علاوه بر تعداد کل الکترونهای اتم بجز الکترون مورد نظر و عدد کوانتومی اصلی عدد کوانتومی فرعی نیز در محاسبه ثابت پوششی دخالت دارد.

ب - روش کلمانتین

 

در روش کلمانتی علاوه بر الکترونهای داخلی الکترونهای خارجی هم کمی بار مثبت هسته را به خود مشغول می کنند وعدد کوانتومی فرعی نیز در محاسبات موثر است در ضمن بار موثر هسته در مولکولها را هم محاسبه می کند . در این روش ثابت پوششی الکترونهای تراز فرعی ns. np. یکسان در نظر گرفته نمی شود علاوه بر آن الکترونهایی که نسبت به الکترون مورد نظر از هسته دورترند و در تراز بالاتری قرار دارند در اثر پوششی دخالت داده می شوند. مثلا الکترونهای 4p. بر الکترونهای 4s_ اثر پوششی مثبت ولی بر الکترونهای تراز 3d_ اثر پوششی منفی دارند نه الکترونهای بیرونی فقط باعث می شوند مقداری از بار هسته صرف نگهداری انها در اتم شود

در این روش برای الکترون های بیرونی اگر به الکترون مورد نظر نزدیک باشند اثر پوششی مثبت و اگر فاصله زیاد باشد اثر پوششی منفی در نظر میگیرند

برای توضیحات بیش تر اینجا کلیک کنید.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۸ شهریور ۹۴ ، ۲۱:۵۰
اعظم حسین طلایی

به طور کلی ذرات هر چه کوچکتر می شوند برهمکنش متفاوتی با نور از خود نشان می دهند با کوچکتر شدن سایز ذره رنگ در رنج ابی تا زرد تغییر می کند وقتی یک نور سفید به ذره می تابد بسته به سایز ذره طول موج مختلفی را جذب می کند هر چه ذره کوچکتر شود طول موج کوتاهتری را جذب میکند. مثلا ساختار جدیدی با رنگ قرمز برای طلا متبلور شده میتواند الوتروپ باشد.تعریف الوتروپ عنصر با شکل های مختلف بلوری و مولکولی است . رنگ طلا همیشه طلایی نیست.در سطح نانو رنگ آن از آبی تا قرمز و نارنجی متغیر است. در مورد طلا هم مثل کربن اگر ساختارهایی با اشکال بلوری ومولکولی متفاوت ایجاد شود الوتروپ جدید داریم وگرنه اگر چینش تغییر نکند فقط تعداد اتم در ذرات نانو تغییر کند این با قوانین جذب و انعکاس نور ارتباط پیدا می کند که ممکن است به الوتروپ ربطی نداشته باشد.  انعکاس نور احتمالا ناشی از چینش جدید اتم های طلا و ایجاد ساختار اتمی جدید(بجای مولکولی) و تولید رنگ سرخ خواهد بود. با این فرض می تواند دگر شکل باشد. در اندازه های نانویی اندازه ذرات کوچک می شود و اندازه سطح به حجم زیاد می شود اما چینش اتم ها به آن معنا که باعث ایجاد ماده جدید و آلوتروپ شود نیست، در ساختارهای نانویی مانند این است که فقط ماده را در اندازه های نانویی برش میزنیم وساختار هندسی وبلوری ان تغیییر نمی کند والوتروپ بوجود نمی آید. در مورد گرافن و فولرن  نمود ظاهری همان نانو ها که قابل دیدن است با ساختار خاصی متبلور شده و با بلور زرد فلزی معمولی غیر نانویی تفاوت خواهد داشت. و احتمال الوتروپ بودن ان هست مانند الوتروپ کربن نانو تیوپ ها (فلورن) با دگر شکل های معمولی الماس و گرافیت که سه الوتروپ محسوب میشود. اگر چینش اتم های طلا بصورت نانو باشد و رنگ قرمز ظاهر شود. طبق تعریف آلوتروپ٬ اگر چینش اتم تغییر کند آلوتروپ جدید بوجود خواهد آمد

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۸ شهریور ۹۴ ، ۲۱:۴۶
اعظم حسین طلایی

رادیواکتیو (پرتوزایی ) عبارت است از خاصیت تجزیه خود بخود بعضی از اتمها که در آن هسته یک عنصر اشعه آلفا، بتا و گاما صادر می کند . این خاصیت صدور اشعه بدون محرک خارجی است که در آن اتمها یا ایزوتوبهای یک عنصر به اتمهای عنصر یا ایزوتوپ دیگر تبدیل می شوند که این ایزوتوپها یا اتمها ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند . عناصررادیواکتیو طبیعی ایزوتوپهای رادیواکتیوی هستند که درهمان زمان تشکیل عناصر دیگر در هنگام پیدایش کره زمین به وجود آمده اند

آشناترین عنصرهای رادیواکتیو ،اورانیم و توریم هستند .باشکسته شدن پی در پی هسته های اورانیم ،رادیوم بدست می آید که عنصری رادیو اکتیو و دارای هسته ای ناپایدار است ،شکستن هسته ی این عنصر هم تا آنجا ادامه می یابد تاعنصری با هسته ی پایدار به نام سرب ساخته شود که پایدار است.

 

 اما عناصر رادیواکتیو مصنوعی ایزوتوپهایی هستند که در اثر واکنشهای هسته ای که در مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاهی بوسیله شتاب دهنده های قوی انجام می گیرد کشف گردیده اند

چنانکه یک عنصر با ذره های باردار آلفا یابتا ویاپرتوهای یون ساز بمباران شوند رادیواکتیوساختگی یا مصنوعی بدست می آید مثالی که می توان برای این پدیده زد .بدست آوردن کبالت ۶۰از فلز کبالت ۵۹طبیعی است.برای این کار کبالت ۵۹را در راکتورهسته ای در برابر بمباران نوترونی می گذارند .در اثربمباران کبالت ۵۹بر اثر واکنش هسته ای

باگرفتن یک نوترون به کبالت ۶۰تبدیل می شود.درصنعت از این کبالت برای پرتونگاری و گندزدایی مواد غذایی بهره گیری می کنند.

 

 

 .تشعشعات هسته ای از هسته اتم های رادیواکتیو صادر می شوند ، بدین صورت که هسته در حین تجزیه آنها را منتشر می کند ، که میزان نشر آنها به درجه حرارت یا فشار بستگی ندارد . پس بطور خلاصه پدیده پرتوزایی از اتمهای عناصر با هسته ناپایدار به وجود می آید . اما دانش مندان چه هسته های پایدار و چه هسته های ناپایدار می دانند؟ دانشمندان برای این منظور بطور ساده نسبت تعداد نوترون / پروتون را مد نظر قرار داده اند ، بطوریکه برای هسته های پایدار عناصر سبک این نسبت تعداد برابر عدد یک است و برای عناصر سنگین تر این نسبت 5/1 است ، در این صورت بزرگترین هسته پایدار Bi209 83 است و هسته های بزرگتر از این همگی رادیواکتیو هستند بطور مثال At98/209 85 .

 

باید بدانیم همه مواد رادیواکتیو ممکن نیست همزمان هر سه اشعه آلفا و بتا و گاما نشر کنند بطور نمونه اگر چه هسته های طبیعی و مصنوعی هر دو دچار نشر آلفا می شوند اما این عمل فقط برای هسته هایی که جرم اتمی آنها بیشتر از 209 و عدد اتمی آنها بیشتر از 82 است معمول است .و نشر بتا برای هسته هایی مشاهده می شود که نسبت نوترون / پروتون آنها از نسبتی که برای پایداری لازم است بسیار زیاد تر باشد ، بنابراین منبع اشعه بتا ، ایزوتوپهای رادیواکتیو مصنوعی است و تعداد کمی از عناصر رادیواکتیو طبیعی منبع این اشعه هستند و اشعه گاما اغلب همراه با اشعه آلفا و بتا گسیل می شود .از هسته اتم ناپایدار علاوه بر اشعه آلفا و بتا و گاما ، گسیل پوزیترون ، گیراندازی الکترون و گسیل نوترون رخ می دهد که این پدیده ها را همه عناصر رادیواکتیو از خود نشان نمی دهند .

 

بطور نمونه گسیل یوزیترون 12253 I = 12252 Te +1e و گیراندازی الکترون -1 e +10647 Ag = 10646pd.




۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۸ شهریور ۹۴ ، ۲۱:۴۴
اعظم حسین طلایی