واکنشهای جابجایی دوگانه:

واکنش جانشینی دوگانه (به انگلیسی: Salt metathesis reaction) واکنشی است که در آن دو گونه شیمیایی با هم مبادله می‌گردند؛ بدون اینکه پیوندها تغییری نمایند. به عبارت ساده‌تر، جای دو عنصر در ترکیب شیمیایی با هم عوض می‌شود.

 

 واکنش‌های رسوبی که در آنهامخلوط کردن محلول دو نمک به تشکیل یک. نمک نامحلول می‌انجامد.

 از مهم‌ترین واکنش‌ها در این دسته است:

                                                            

 

بون تماشاچی:

یونی که طی یک واکنش آبی در محیط وجود دارد ولی در واکنش شرکت نمی‌کند یون تماشاچی نامیده می شود در این واکنش یونهای نیترات و سدیم یون تماشاچی هستند.

 

واکنش اسیدها با بازها هم از این دسته واکنش‌هاست.

 

HCl(aq)+NaOH(aq)→NaCl(aq)+H2O(l)

 

دراین واکنشها گاهی ممکن است گاز تولید شود:

 

CaCO3(aq)+H2SO4(aq)→CaSO4(s)+H2O(l)+CO2(g)

شمای کلی این واکنش‌ها به صورت زیر است:

 

 

A-B + C-D → A-D + C-B